Trước khi trả lời câu hỏi này, xin mời các bạn cùng xem qua bảng tổng kết sau đây mà chúng tôi đã đúc kết sau nhiều năm dạy học.
Qua đó ta thấy rằng, để học đàn thành công thì ngoài yếu tố năng khiếu (ít cũng được), chúng ta cần phải có đam mê.
Vậy làm sao biết được bạn có năng khiếu hay không?
Để "test" năng khiếu của mình, đơn giản chỉ cần bạn biết hát đúng giọng, đúng nhịp là bạn đã có năng khiếu về âm nhạc. Hoặc đơn giản hơn là khi nghe một bài hát nào đó mà bạn có thể ngân nga theo đúng cao độ và đúng nhịp là bạn đã có năng khiếu âm nhạc rồi.
Như vậy yếu tố quan trọng còn lại chính là môi trường nuôi dưỡng lòng đam mê âm nhạc. Điều này nên được thực hiện ngay từ khi còn nhỏ, tốt nhất là độ tuổi từ 2, 3 tuổi trở đi. (*) Bạn có thể tham khảo thêm sách "Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn" để hiểu rõ hơn về điều này.
Nuôi dưỡng lòng đam mê âm nhạc cho trẻ bằng cách nào?
Chắc chắn là phải bằng cách cho trẻ nghe nhạc, bởi vì tuổi này trẻ sẽ học bằng cách nghe và nhìn là chính. Chúng ta nên cho trẻ nghe nhạc một cách có chủ đích rõ ràng chứ không phải nghe một cách chung chung. Điều quan trọng là giúp trẻ cảm nhận được sự hấp dẫn của âm nhạc, thông qua những giai điệu trầm bổng, nhanh chậm, mạnh nhẹ khác nhau. Sau khi đạt được mục tiêu giúp trẻ cảm thấy hứng thú với âm nhạc thì đó sẽ là lúc chúng ta hãy bắt đầu cho trẻ học đàn.
 |
Thầy Suzuki Shinichi (1898 - 1998)
Thầy giáo dạy violin nổi tiếng Suzuki Shinichi, người đã được cả thế giới chú ý đến thông qua lớp học giáo dục sớm cho trẻ bằng violin.
[ Thầy Suzuki có kể lại cho tôi nghe những câu chuyện ở lớp học của thầy. Có nhiều trẻ chỉ tầm 2,3 tuổi nhưng ngày nào cũng được mẹ dẫn đến lớp học đàn của thầy. Ban đầu, hầu hết các em đều không có hứng thú gì với việc học violin, mà chỉ thích chạy nhảy, nhìn bên nọ ngó bên kia hay nhòm dưới gầm bàn. Có nhiều cha mẹ đã ép con mình học violin ở giai đoạn 3 tuổi vì nghĩ rằng học sớm thì sẽ giúp con trẻ phát triển tài năng từ sớm, nhưng trường hợp trẻ đã khóc mỗi khi bị cha mẹ bắt học dẫn đến ghét chơi đàn violin không phải là hiếm.
Đối với những trẻ khóc hay là ghét học đàn như thế thì việc đầu tiên mà thầy Suzuki làm là tạo hứng thú với violin cho trẻ bằng cách đánh lạc hướng. Thầy sẽ không dạy trẻ ngay lập tức, mà giả vờ hướng dẫn cho mẹ của trẻ cách sử dụng đàn. Đồng thời lúc đó thầy sẽ để cho trẻ ngồi nghe và nhìn các bạn cùng trang lứa chơi đàn violin. Khoảng 2 đến 3 tháng sau trẻ đã nhớ được giai điệu của các bản nhạc, và rất hào hứng muốn tự mình đánh đàn. Nhưng lúc này thầy vẫn chưa cho trẻ đánh đàn ngay. Thầy quan sát xem trẻ nào thực sự muốn đánh đàn mà không thể kiên nhẫn nổi nữa thì lúc đó mới bắt đầu dạy. Đối với trẻ nào chậm nhất thì quá trình này phải mất 6 tháng.
Hứng thú chính là chất xúc tác tốt nhất để trẻ ham muốn học tập, chính là phương châm giáo dục trong lớp học đàn violin của thầy Suzuki. Theo như lời thầy nói thì trẻ không hề thích mà vẫn cứ ép trẻ phải học, đó là phương pháp giáo dục tồi nhất. Những trẻ có hứng thú với việc học violin đã thể hiện những khả năng chơi nhạc xuất sắc khiến thầy Suzuki vô cùng kinh ngạc. Câu nói "Yêu thích cái gì thì sẽ giỏi cái đó" quả là đúng, đặc biệt là đối với giáo dục trẻ nhỏ thì không có phương pháp giáo dục nào hiệu quả hơn cách tạo hứng thú cho trẻ. ]
Trích sách "Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn" - trang 69
Việc cho trẻ làm quen với âm nhạc nên được thực hiện ở độ tuổi càng nhỏ càng tốt, bởi vì với trẻ nhỏ, chúng chưa hề có khái niệm khó hay dễ, yêu hay ghét. Đối với trẻ nhỏ thì nhạc cổ điển, nhạc jazz hay dân ca đều có ý nghĩa như nhau nên việc lựa chọn bài nhạc cho con nghe cũng dễ dàng hơn rất nhiều.
|
 |
Hãy thường xuyên nghe nhạc cùng con
Cha mẹ nên dành thời gian lựa chọn những bài nhạc có các loại tiết tấu nhanh chậm, buồn vui đa dạng, các âm vực trầm bổng khác nhau rõ ràng để giúp trẻ dễ dàng cảm nhận và phân biệt. Trong khi nghe nhạc hãy cho trẻ tự do cảm nhận và nhún nhảy theo nhạc tùy ý thích, thậm chí có thể nhún nhảy cùng con. Cha mẹ nên nghe nhạc cùng với con, đặt câu hỏi gợi ý hoặc hỏi trẻ lý do tại sao con lại thích bài này hơn bài kia, lắng nghe và tôn trọng những cảm nhận riêng của con.
 | Đừng ngần ngại nhún nhảy cùng con |
Kết luận:
Như vậy, để trả lời được câu hỏi cho trẻ học đàn lúc mấy tuổi là tốt nhất?
Sẽ không có câu trả lời cụ thể cho việc bắt đầu học đàn ở độ tuổi nào là tốt nhất, thay vào đó câu trả lời sẽ là độ tuổi tốt nhất cho trẻ bắt đầu tiếp xúc làm quen với âm nhạc là 2, 3 tuổi. Thời gian để làm quen và hứng thú với âm nhạc đối với mỗi trẻ là khác nhau, có trẻ sẽ nhanh, có trẻ sẽ chậm và cũng có thể trẻ sẽ không có hứng thú với âm nhạc (điều này là hoàn toàn bình thường).
Chỉ khi nào trẻ được tiếp xúc, làm quen và cảm thấy thích thú với âm nhạc thì khi đó sẽ là thời điểm tốt nhất cho việc học đàn một cách nghiêm túc.
Ths. Nguyễn Quốc Thy
|